street-art praski. odsłona pierwsza.

jak wiele można przeoczyć bacznie się nie przyglądając otaczającej nas rzeczywistości! w ostatnich miesiącach kilka najważniejszych ulic pragi północ przyozdobiono niezwykłymi naklejkami, wiele z nich ukazało się w miejscach mniej widocznych, wiele zniknęło bardzo szybko, zerwane lub zaklejone mniej artystycznymi ogłoszeniami i naklejkami. jednak ci, którzy spacerując po pradze rozglądali się i patrzyli pod nogi albo nad głowę, mogli być świadkami goszczących w tych miejscach malarskich klasyków subtelnie przekształconych i dostosowanych do współczesnych realiów.

autorką tych czasem prowokujących prac jest jolanta kudela pracująca pod pseudonimem yola. otrzymując dyplom łódzkiej szkoły filmowej postanowiła zamieszkać w paryżu, gdzie kontynuowała naukę oraz tworzyła pierwsze prace. tam też odbyły się pierwsze wystawy. w ciągu 10 lat stała się jedną z lepszych współczesnych artystek street-artu, docenionych i znanych za granicą, jednak nie w polsce. samą siebie określa jako „motion and graphic designer”. choć miała kilka swoich wystaw w warszawie i łodzi, chyba dopiero ostatnim przedsięwzięciem wpisała się w polską sztukę współczesną.

jej projekt "znaki miasta. renesansowy street-art" pojawił się w ramach dni warszawskiej pragi 5 września i obejmował 10 prac odwołujących się do 10 arcydzieł włoskiego i północnego renesansu/ baroku, w tym dzieł tycjana, michała anioła, rubensa czy botticelliego. całość była jednak doprawiona nutką współczesności; artystka wplotła w kompozycje słynnych obrazów postaci bądź elementy nawiązujące do obecnego społeczeństwa, poruszając problemy takie jak homoseksualizm, co jest widoczne chociażby w pracy "św. rodzina", w której rolę św. józefa gra kobieta. w pracach tych artystka nawiązuje także do hiperrealizmu lat 60., wykorzystując zwykłych, nie wyróżniających się aparycją ludzi do swoich murali. stąd rolę trzech gracji w adaptacji wiosny botticelliego grają radosne staruszki, a umierający chrystus czy adam to uśmiechnięty ciemnoskóry rastafarianin. miejsce renesansowych bladych piękności, takich jak śpiąca wenus tycjana czy battisty sforzy z portretu piero della francesco zajmują zwykłe dziewczyny, w opinii publicznej nie mające nic wspólnego z klasycznym pięknem. można zatem uznać, że prace yoli to lekki pstryczek w nos konserwatywnych krytyków sztuki, ale też i zmuszenie do myślenia nas, potencjalnych odbiorców, zaznajomionych i przyzwyczajonych do klasycznego piękna, a podchodzących z dystansem do piękna w jego współczesnym znaczeniu. ten kontrast i wybór takich, a nie innych dzieł, sławnych, kojarzonych, znanych publiczności to zabieg, mający na celu pokazanie, jak głęboko zakorzenione w nas są klasyczne wzorce, jak obłudnie i biernie przywykliśmy do tych "standardowych" obrazów, nad którymi nigdy nie myśleliśmy się zastanawiać.

Jolanta Kudela, Portety [za Piero della Francesca], Targowa, 2010

Jolanta Kudela, św. Sebastian, Ząbkowska, 2010

Jolanta Kudela, Zdjęcie z krzyża [za Rubensem], Brzeska, 2010

Jolanta Kudela, Umierający Chrystus [za Mantegną], Brzeska, 2010

Jolanta Kudela, Św. Rodzina, Targowa, 2010

Jolanta Kudela, Wiosna [za Botticellim], Ząbkowska, 2010

Jolanta Kudela, Stworzenie Adama [za Michałem Aniołem],
przejście podziemne przy Wileńskiej, 2010

Jolanta Kudela, Wenus [za Tycjanem], Ząbkowska, 2010

 Jolanta Kudela, Pieta, Sprzeczna, 2010

źródło zdjęć: http://yolastreetart.blogspot.com

podniesienie się z upadku.

jeśli ktoś ma dostęp do pytań z tegorocznej olimpiady artystycznej, to liczę na pomoc.
pamiętam tylko kilka, stąd teraz nastąpi rachunek sumienia i postanowienie poprawy.

gdzie znajduje się obraz rembrandta wymarsz strzelców?

Rembrandt Harmenszoon van Rijn, Wymarsz strzelców, 1642

ten jeden z najpopularniejszych portretów grupowych rembrandta należy do zbiorów amsterdamskiego rijksmuseum, czyli muzeum narodowego holandii, od roku 1906 (wcześniej obraz był własnością miasta). muzeum to mieści w sobie ciekawą kolekcję obrazów i grafik zarówno mistrzów holenderskich, jak i światowych, z XV-XIX wieku. oprócz obrazu rembrandta, można tam podziwiać także obrazy fransa halsa czy jana vermeera. muzeum, pod nazwą nationale kunst-gallerij, powstało w 1800 w hadze, a w 1808 zostało przeniesione do amsterdamu. dokonał tego król ludwik napoleon, brat napoleona. w 1885 muzeum przeniesiono do obecnej siedziby, wybudowanej przez holenderskiego architekta petrusa cuypersa, która łączyła elementy architektury gotyckiej i renesansowej.

jak nazywa się pierwsza polska grupa awangardowa, tworząca w latach 1917 - 1912? (podaj jedną z dwóch nazw)

grupa ta to formiści, na początku działająca pod szyldem ekspresjoniści polscy. do członków tej grupy należeli m.in. leon chwistek, bracia andrzej i zbigniew pronaszko oraz wielki witkacy.

w jakim hiszpańskim mieście tworzył el greco?

 

Od roku 1570 El Greco przebywał w Rzymie na dworze kardynała Alessandro Farnese. Poznał tam twórczość Rafaela i Michała Anioła, do których miał jednak stosunek krytyczny zarzucając im przywiązywanie zbyt dużej uwagi do rysunku i zmniejszenie roli koloru. Dodatkowo konflikt z Vasarim spowodował, że w 1577 zdecydował się opuścić Rzym.

Osiadł w Toledo, gdzie pracował do śmierci i gdzie powstały jego najbardziej dojrzałe dzieła, wykonywane głównie na zamówienie Kościoła katolickiego, dążącego do odbudowy swojego znaczenia w Hiszpanii, co dzisiaj nazywamy kontrreformacją.

podaj nazwę jednego z cyklów grafik francisca goi.
 

- kaprysy, ponoć najbardziej znany, może dlatego, że zawiera rycinę gdy rozum śpi, budzą się potworyseria 80 rycin wydanych w 1799 roku w madrycie, dowód niezależności i odwagi artysty, chociażby ze względu na to, że krytykowała dokonania świętej inkwizycji...

 Francisco Goya, Hdy rozum śpi, budzą się potwory, 1797/98

- okropności wojny z okresu, w którym powstawały najważniejsze dzieła artysty

Francisco Goya, Nie ma rady, 1810-11

Okropności wojny to seria 80 rycin powstała w latach 1810-1820 pod wpływem wojen napoleońskich, toczących się na terytorium Hiszpanii od 1808 do 1814 roku. Wydanie pierwsze ukazało się w Madrycie w roku 1863, w trzydzieści pięć lat po śmierci artysty.

Cykl jest realistycznym, niepozbawionym drastycznych szczegółów zapisem wojennych epizodów, ukazującym tragedie i cierpienia zwykłych ludzi. To wstrząsające świadectwo czasu jest równocześnie pierwszym w sztuce europejskiej tak jednoznacznie antywojennym dziełem. Niektóre grafiki z ostatniej części cyklu mają wyraźną wymowę polityczną i antyklerykalną. Nawiązują one do sytuacji Hiszpanii po wyparciu Napoleona i restauracji monarchii przez Ferdynanda VII, dławienia demokratycznej opozycji i ponownego przywrócenia działalności Inkwizycji. Dla artysty był to dalszy ciąg "okropności wojny".

- tauromachia, patriotyczny hołd hiszpańskiej tradycji

Francisco Goya, Szybkość i śmiałość Juanita Apiñani na ringu w Madrycie, 1815/16

Tauromachia to seria 40 rycin powstała w latach 1815-1816. Wydanie pierwsze ukazało się w Madrycie w 1816 roku. Zawierało 33 kompozycje. Siedem dalszych, opatrzonych francuskimi tytułami, dołączył w trzeciej edycji opublikowanej w Paryżu w 1876 paryski wydawca i grafik Eugene Loizelet.

Cykl ten, w przeciwieństwie do wcześniejszych, pozbawiony jest całkowicie odniesień społecznych i aluzji politycznych. Poświęcony został corridzie, ulubionej rozrywce Hiszpanów. Niektóre grafiki posłużyły jako ilustracje do traktatu pióra Nicolasa Fernendeza de Moratina o jej historii. Artysta złożył hołd wielkim torreadorom, bohaterom rytualnej fiesty, uwielbianym i podziwianym przez wszystkie warstwy społeczeństwa. W rycinach Goi hiszpańskie widowisko zyskało wymiar symboliczny - stało się metaforą ludzkiego zmagania z losem i przeznaczeniem

- przysłowia - szaleństwa

Francisco Goya, Sposób na latanie, ok. 1816

podaj jeden zabytek architektoniczny z rawenny

Rawenna (wł. Ravenna) – miasto i gmina w północnych Włoszech w regionie Emilia-Romania, stolica prowincji Rawenna.

 chyba najważniejszym zabytkiem architektonicznym tego miasta jest kościół san vitale, wybudowany w latach 526-547 ne najprawdopodobniej przez cesarza bizantyjskiego justyniana wielkiego. budowla ma plan ośmioboku foremnego z charakterystyczną kopułą wspartą na ośmiu filarach z łukami.

Kościół został wzniesiony na planie ośmioboku z niszami, otaczanego przez również ośmioboczne obejście z emporami i wydzielonym prezbiterium, do którego przylegają dwie kaplice: prothesis i diaconicon, typowe dla świątyń bizantyjskich. Narteks dostawiony jest ukośnie do budowli, flankują go dwie wieżyczki ze schodami. 

najważniejszym jednak chyba zabytkiem należącym do świątyni są mozaiki. jedna z nich przedstawia fundatora budowli, cesarza justyniana z dworem, inna zaś pochód cesarzowej teodory oraz elementy dekoracyjne na kapitelach kolumn. warto podkreślić, że na tej budowli wzorowali się twórcy pałacu w akwizgranie.

 Cesarz Justynian z dworem, 548

Pochód cesarzowej Teodory, 548

czy koloseum jest... (wybór)

jest amfiteatrem, czyli podwójnym teatrem.

Amfiteatr (łac. amphiteatrum) – odkryta arena o kształcie elipsy lub koła, otoczona - najczęściej wznoszącymi się schodkowo - rzędami siedzeń dla widzów i przeznaczona do publicznych pokazów m.in. walk gladiatorów, walk z dzikimi zwierzętami, naumachii.

Amfiteatr Flawiuszy (Koloseum), 70-82 ne

które budowle są dziełem antionio corazziego?

ten XIX-wieczny klasycystyczny architekt pozostawił w warszawie wiele znakomitych dzieł. między innymi:

• budynek towarzystwa przyjaciół nauk, tzw. pałac staszica

 Antionio Corazzi, gmach Pałacu Staszica na Nowym Świecie, 1820-1823

• teatr wielki w warszawie z salami redutowymi

Antonio Corazzi, gmach Teatru Wielkiego, 1825-1833

kwadryga to dzieło Andrzeja Myjaka oraz Antoniego Janusza Pastwy (lata 90. XX w.)

z jakim nurtem/ epoką związany jest termin la fête champetre, la fête galante?

* fête champêtre (święto wiejskie) to termin odnoszący się do malarstwa francuskiego pierwszej połowy XVIII wieku przedstawiające sceny pasterskie. ten rodzaj obrazów został zainspirowany przyjęciami organizowanym przez dwór francuski w scenerii wersalu. zapoczątkowany już w renesansie przez giorgione'a przez obraz koncert wiejski, który bywa też określany tą nazwą.

 Francois Boucher, Ptasia klatka, 1763

* fête galante (święto wytworne) to charakterystyczne dla malarstwa francuskiego zjawisko mające na celu przedstawienie kompozycji, w których eleganckie towarzystwo bawi się i konwersuje, muzykuje i tańczy w czarownych ogronacj, parkach i zagajnikach. 

Jean-Antoine Watteau, Odjazd na Cyterę, 1718

termin ten odnosi się zatem do epoki rokoko; obrazy tego typu malował chociażby jean-antione watteau, jean-honore fragonard, jean francois de troy czy jean-baptiste pater.

kto jest autorem kopuły kaplicy zygmuntowskiej na wawelu?

Kopuła pokryta złotą blachą z wzorem rybiej łuski. Na środku południowego spadu kopuły przymocowany jest ciemny orzeł z koroną. Na szczycie kopuły znajduje się walcowata latarnia z ośmioma wąskimi przeźroczami. Obramienia okienne w formie arkad. Przestrzeń między oknami, zdobiona jest przez pilastry kompozytowe o rzeźbionych trzonach z motywem plecionej w warkocz wstęgi. Następnie, belkowanie bez dekoracji. Całą latarnie przykrywa korona, podkreśla ona funkcje kaplicy. Zwieńczeniem całego dzieła jest pół klęczący na kuli anioł, trzymający koronę królewską z której wyłania się krzyż łaciński (symbolizuje to suwerenną władze daną od samego Boga).

 Bartolomeo Berecci, Kopuła Kaplicy Zygmuntowskiej, 1591-1592

kto jest autorem dzieł: pocałunek, katedra i mieszczanie z calais? 

mieszczanie z calais – grupowa rzeźba augusta rodina. zamówienie na nią od miasta calais otrzymał artysta w 1885 roku. w założeniu ojców miasta miał to być pomnik honorujący bohaterskich obywateli miasta.

August Rodin, Mieszczanie z Calais, 1886

katedra - rzeźba przedstawiająca dwie ręce, ponoć zainspirowany rzeźbami michała anioła.

 August Rodin, Katedra, 1908

pocałunek - tej rzeźby chyba nie trzeba nikomu przedstawiać

Pocałunek został zainspirowany głęboką miłością Francesci da Rimini i Paola Malatesta. Rzeźba, przedstawiająca kochanków w uścisku miłości i pożądania, jest uważana przez wielu za jedyną ukazującą uczucia i pasję pomiędzy dwojgiem zakochanych ludzi. Auguste Rodin wstępnie planował, aby stała się ona czescią Wrót Piekieł (tak jak i Myśliciel), jednak później stwierdził, iż po prostu tam nie pasuje i uznał ją jako oddzielne dzieło. Rzeźba jasno obrazuje złożoność pocałunku i ilości uczuć pomiędzy dwojgiem kochanków; silnego mężczyznę, który zdaje się być bardzo napięty i bardziej skoncentrowany na całowaniu oraz kobietę całkowicie polegającą na nim, pogrążoną w emocjach i zatracącą się w pocałunku.

August Rodin, Pocałunek, 1890

sacra conversazione to...

sacra conversazione (święta rozmowa) to termin funkcjonujący również w formie łacińskiej jako sacra conversatio. jest to nazwa tematu obrazów przedstawiających stojącą lub tronującą matkę bożą z dzieciątkiem jezus w otoczeniu postaci świętych. taki rodzaj kompozycji pojawił się w sztuce włoskiej w XIV wieku, w której maryja zajmuje centralne miejsce z dzieckiem na rękach, po jej bokach stoją zaś symetrycznie ustawieni święci. nazwa sacra conversazione może się wywodzić od określenia takich obrazów ze sceną faktycznej rozmowy, może jednak też być nawiązaniem do niebiańskiego obcowania świętych.

 Jan van Eyck, Madonna kanonika van der Paele, 1436

czym jest piękna madonna?

piękna madonna jest to typ rzeźby przedstawiającej stojącą maryję z dzieciątkiem na ręku, występujący w sztuce gotyckiej około roku 1400 w ramach tzw. stylu pięknego.

choć temat, sposób przedstawienia madonny był wykorzystywany wcześniej, dopiero w ramach stylu pięknego (gotyk międzynarodowy) zyskał on nowe, dotąd nie znane charakterystyczne cechy. madonna jest młoda i piękna, często o wysmukłych proporcjach i niedużej głowie. jej ciało wygięte jest esowato i okryte obficie drapowaną szatą często o delikatnie łamiących się fałdach, które mają w pełni dekoracyjny charakter. dzieciątko trzyma na jednym ręku, najczęściej po lewicy. typ pięknej madonny charakteryzuje się daleko idącą sublimacją, idealizacją, liryzmem, często wyrafinowanym gestem.

Madonna z Krużlowej, 1410-30

kto jest autorem koncepcji modulora?

modulor to system przedstawiony przez le corbusiera (charles edouard jeanette-gis) w pracy le modulor z 1951 roku. jego podstawą była postać ludzka z uniesioną ręką (wysokości 183cm wzrostu, z ręką 216cm), służąca do określania proporcji poszczególnych jednostek budynku.

 Le Corbusier, Le Modulor, 1951

kto jest twórcą muzeum guggenheima w bilbao?

to hiszpańskie muzeum sztuki współczesnej mieści się w budynku zaprojektowanym przez franka o. gehry'ego, amerykańskiego architekta o polskich korzeniach. przestrzeń ekspozycyjna muzeum obejmuje ok. 11 000 m². w swoich zbiorach posiada ono m.in. prace eduardo chillidy, andy warhola, willema de kooning i roberta rauschenberga.

budynek gehry'ego ma powierzchnię 24 000 m². zbudowany jest m.in. z blachy tytanowej i szkła. ma dynamiczną formę, składa się z powyginanych elementów, falistych linii i płynnych form. na budynek składa się m.in. atrium, wokół którego rozmieszczone są trzy piętra wystawowe.

 Frank Gehry, budynek Muzeum Guggenheima w Bilbao, 1997

***
bardzo dziękuję osobom, które podnoszą na duchu i utwierdzają mnie w przekonaniu, że lubię i chcę kontynuować tę pasję, czego wyrazem jest chociażby ten blog.

ekspresjonizm niemiecki

Rewolta. To słowo streszcza ekspresjonizm, styl powstały w Niemczech na początku [XX} wieku jako reakcja przeciwko zasklepiałemu, autorytarno-konformistycznemu społeczeństwu Cesarstwa Wilhelma II. Historia tej rebelii bierze swój początek w Dreźnie, stolicy Saksonii i w Monachium, stolicy Bawarii. Ekspresjonizm doczeka się licznych przedstawicieli zarówno w Europie, jak i na kontynencie amerykańskim.

[tygodnik Wielcy malarze. Ich życie, inspiracje i dzieło. część 107]

→ malarstwo van gogha - szybkie, zdecydowane ruchy pędzla, wibrowanie kolorów i siła ekspresji

→ twórczość edvarda muncha, szczególnie obraz krzyk wywiera na ekspresjonistów ogromny wpływ

grupa die brücke - most → drezno

"die brücke" jest mostem przerzuconym ku przyszłości, ku nowemu światu i zwiastunem odnowy malarstwa.

- założona w roku 1906 przez czterech młodych artystów - fritza bleyla, ericha heckela, ernsta ludwiga kircnera i krla schmidt-rottluffa ogłaszających manifest przeciwko akademizmowi, konwencji, podkreślający wiarę w przyszłość.

- bardzo szybko grupa przyciągnęła do siebie artystów nie tylko z niemiec, ale całej europy. 

- najważniejsi członkowie to:

max pechstein (DE) od 1906
otto mueller (DE) od 1910

emil nolde (DE) od 1906
oraz:
cuno amiet (CH)

akseli gallen-kallela (FI)

lambertus zijl (NL)

kees van dongen (NL) 

- organizowanie wspólnych wystaw, początkowo nie cieszących się wielkim zainteresowaniem publiczności; pierwsza ważniejsza wystawa "berliner sezession" zorganizowana w berlinie prze maxa pechsteina, mimo swej awangardy i hołdowania nowej sztuce zostaje odrzucona. druga wystawa, "neue sezession" to salon odrzuconych, gdzie swoje prace wystawiają wszyscy członkowie grupy. stąd też trzech z czterech ojców grupy (bleyl odszedł wcześniej, by podjąć studia architektoniczne) opuszczają drezno i wyjeżdżają do stolicy.
- przez powoli narastające konflikty (władcze zapędy kirchera) grupa rozpada się w roku 1913 roku.

artyści tworzący w kręgu grupy most starali się oddać ekspresję w swoich dziełach poprzez kolor i formę. odrzucono tradycyjne zasady perspektywy i prawidłowe proporcje. deformacje i barwy (będące obrazem emocji, a nie naśladujące właściwości przedmiotów) miały przybliżyć wewnętrzne odczucie autora i jego odczuwanie świata.

 Ernst Ludwig Kircher, Autoportret z modelką, 1910

kircher inspirował się kubizmem i fowistami, wskrzesił też technikę drzeworytu

 Emil Nolde, Ukrzyżowanie, 1912

po przebyciu bardzo ciężkiej choroby tworzył obrazy o tematyce religijnej, takie jak np. drzeworyt prorok

 Erich Heckel, Dziewczyna z lalką (Fränzi), 1910

 heckel, tak jak wielu członków mostu, często przedstawiał w swych dziełach fränzi, młodą modelkę o pięknym ciele przywodzącym na myśl jednocześnie kobietę i dziecko

Karl Schmidt-Rottluff, Trzy kobiety nad morzem, 1919
w twórczości tego malarza widać niepokojące, ciemne kolory oraz przedstawienie postaci ludzkich jako rzeźb wyciosanych z drewna

grupa der blaue reiter - błękitni jeźdzcy → monachium

o ile "die brücke" stawia emocje przed kompozycją - o tyle "der blaue reiter" uznaje prymat koloru i duchowości.

- powstaje w monachium  w roku 1911, stworzony przez niemca franza marca i rosjanina wassyli kandinsy'ego. - nazwa pojawiła się w manifeście artystycznym opublikowanym w postaci almanachu (publikacji periodycznej lub jednorazowej, zawierająca zebrane artykuły i informacje na jeden temat) i potem stała się oficjalną nazwą grupy

- z czasem przyciąga różnych i bardzo niezależnych artystów: gabriela münter (DE) alfred kubin (AT) paul klee (CH) august macke (DE)
- pierwsze wystawy z lat 1911 i 1912 przynoszą tylko drwiny i szyderstwo publiczności, lecz nie powstrzymuje to kolejnych artystów do przyłączenia się do zgromadzenia. II wojna światowa zmusi członków do zawieszenia współpracy, kandinksy wróci do rosji (by powoli tworzyć swój styl - abstrakcjonizm), a marc i macke na front (marc umrze na polu walki)

Franz Marc, Niebieski koń I, 1911
marc często malował konie, pojedyncze bądź w stadach

August Macke, Płótno, 1914
macke operował nasyconymi kolorami, unikał konturów

Wassily Kandinsky, Liryka, 1911
już we wczesnych pracach widać początki abstrakcjonizmu; pojedyncze linie i plamy barwne tutaj mają naznaczyć prędkość "ledwie naznaczonego" jeźdza

warto zaznaczyć, że ekspresjonizm objawił się bardziej jako styl niż ruch artystyczny lub szkoła obu ugrupowań. dzięki temu mogły powstawać dzieła ekspresjonistyczne poza grupami dające inny pogląd na ekspresję. dodatkowo tak jak w grupach skupiano się na malarstwie, poza grupami powstawały także rzeźby, poezja i muzyka związana ze stylem ekspresji.
- ekspresjonistyczna rewolta wyraża nową formę, lecz zachowuje tradycyjne tematy, rzadko mieszając się w sprawy polityczne czy społeczne
- charakteryzuje się jaskrawymi, kontrastowo zestawianymi kolorami, łamanymi krzywymi liniami, nieciągłym rytmem.
- wraz z przejęciem w niemczech władzy przez hitlera ekspresjonizm staje się stylem tępionym; w roku 1937 naziści zorganizowali wystawę pt. "sztuka zdegenerowana", w której ukazano ekspresjonistów jako wrogów reżimu i rasy niemieckiej. spowodowało to powszechną niechęć do stylu, dzieła często konfiskowano, wyrzucano z muzeów czy palono.

frank lloyd wright - architektura amerykańska XX wieku

8 czerwca obchodzony jest dzień Franka Lloyda Wrighta

jako że ostatnio pisałam o historii sztuki angielskiej i obiecałam w niedalekiej przyszłości rozwinąć także wątek amerykański, a pisałam także o bauhausie, warto napisać o chyba najpopularniejszym XX-wiecznym amerykańskim architekcie, twórcy niezwykłego, autorskiego stylu, prekursora tzw. architektury organicznej.

frank lloyd wright, zwany także FLW urodził się 8 czerwca 1867 roku w richland center w stanie wisconsin.

Czerpał natchnienie z natury, a do swych prac wykorzystywał naturalne materiały budowlane. Choć jego projekty stały się inspiracją dla rozwoju stylu międzynarodowego, nie identyfikował się z nim i nie podzielał fascynacji funkcjonalistyczną sztuką architektoniczną – można go nazwać prekursorem architektury organicznej, czyli wkomponowanej i zespolonej z naturą. Jego budowle charakteryzowała przy prostocie bryły i dużej funkcjonalności rzutu ornamentyka, także w postaci ukrytego ornamentu, nie stronił też od form monumentalnych.

przykładnie studiował na kierunkach inżynierskich od roku 1885 i mimo że po dwóch latach przerwał naukę, otrzymał dyplom w 1889 roku. wtedy wyjechał do chicago, aby podjąć pracę w studiu architektonicznym i wykonywać pracę projektowej w firmie. odszedł po siedmiu latach i w 1893 założył własną praktykę . do 1901 miał na swoim koncie około 50 ukończonych projektów.
między rokiem 1901 a 1910 projektował domu w tzw. stylu preriowym (związanym z ruchem arts&crafts; nurt preferował szerokie widoki horyzontalne oraz miał za zadanie podkreślać unikatowy charakter krajobrazu. przejawiał również pogardę dla geometryzacji). w 1911 r. zaprojektował własny dom-studio tzw. taliesin (od imienia walijskiego poety z VI w., dosłownie oznacza "błyszcząca brew"),  w stanie wisconsin. kompleks ten był jednokondygnacyjną strukturą na planie litery L, z jednej strony wychodzącą na jezioro, w drugiej części mieszczącą studio wrighta.

 Frank Lloyd Wright, Taliesin, 1911

jednak chyba najbardziej rozpoznawalną konstrukcją FLW jest fallingwater (1935-1939) budowany dla edgara kaufmanna w bear run, stan pensylwania. dom został zbudowany bezpośrednio na wodospadzie, tak by domownicy znajdowali się jak najbliżej natury. dom składa się z serii wononośnych balkonów i tarasów, pod którymi przepływa strumień wodospadu. do budowy elementów pionowych wykorzystano kamień, do elementów poziomych – beton.

 Frank Lloyd Wright, Fallingwater, 1935-1939, Pensylwania

inny znany projekt wrighta to muzeum guggenheima w nowym jorku, budowa w kształcie białej spirali, która powstawała 17 lat. niezwykła geometria scentralizowanego wnętrza umożliwia zwiedzającym przemieszczanie się po łagodnie opadającej spiralnej rampie podczas oglądania wystaw czasowych.

  Frank Lloyd Wright, Muzeum Guggenheima, 1942 -1959, Nowy Jork

cechy architektury FLW:

- dostosowanie do warunków geograficznych

- liczenie się z tradycją

- wykorzystywanie do maksimum możliwości i naturalnego piękna używanych materiałów

- uwzględnianie indywidualnych potrzeb i upodobań mieszkańców

- romantyczny poryw wyobraźni

- głównie projekty domów prywatnych

- stosowanie: drewna, cegły, betonu, szkła, stali

bauhaus

BAUHAUS - szkoła plastyczna w Niemczech
miała wpływ na styl XX wieku
awangardowa; przyjmowała uczniów z całej europy! ze świeżymi i nowymi pomysłami

 tylko tyle znalazłam w swoim zeszycie. nie dziwne, że czułam potrzebę poszerzenia wiedzy na ten temat.

geneza

na początku był berliński architekt peter behrens oraz henry van de velde, belgijski twórca secesyjny, ojciec terminu "art nouveau", założyciel szkoły rzemiosł artystycznych. jednak najważniejszym dla powstania bauhaus okazał się początkowo niezauważalny współpracownik behrensa, walter gropius, który dość szybko dał się poznać jako nowoczesny twórca. zaczął propagować ideę standaryzacji ze względu na możliwości technologiczne przemysłu budowlanego. chciał, aby nastąpiło połączenie rozwijającej się już od końca XIX weku techniki wraz ze sztuką. w jego umyśle narodził się także pomysł taśmowego tworzenia wzornictwa przemysłowego. jedną z prac gropiusa, które przyniosły mu sławę była fabryka z wystawy deutsche werkbudnu z 1914 roku w kolonii. I wojna światowa przyczyniła się do przystopowania zapędów artysty, jednak już w rok po jej zakończeniu, 16 marca 1919 walter utworzył w weimarze szkołę budownictwa - bauhaus, której nazwa miała nawiązywać do średniowiecznej bauhütte, strzechy budowlanej, łączącej w sobie wszystkie dziedziny rzemiosła budowlanego, a zatem oznaczała wykształcenie wszystkich artystów za pomocą jednakowego kursu wprowadzającego o formach, materiałach, kolorach. celem uczelni było nauczanie rysunku i komponowania przestrzennego, a po półrocznym kursie wstępnym uczniowie uczyli się także na warsztatach odnoszących się do różnych technik i rodzajów sztuki: metalu, malarstwa ściennego, drewna i rzeźby. 

niestety po 6 latach istnienia szkoły, konserwatywne przekonania władz weimaru wymusiły przeniesienie siedziby bauhausu do dessau w 1925 roku, gdzie gropius wzniósł zespół nowoczesnych budynków uczelni oraz osiedle dla mistrzów. gropius kierował szkołą jeszcze przez dwa lata, potem władzę przejął hannes meyer, by pełnić ją do 1930 roku. o ile w weimarze nauka koncentrowała się na rzemieślniczej pracy warsztatowej, w dessau przykładano większą wagę do nauczania teorii. warto też podkreślić, że za sprawą meyera, który pozwolił studentom na działalność polityczną wzrosło kojarzenie szkoły z komunizmem. następny dyrektor, ludwig mies van der roche pełnił kierownictwo szkołą przez dwa lata i w ciągu tych dwóch lat starał się, by szkoła stała się klasyczną autorską szkołą architektury.

dotąd finansowana przez nazistowskie władze szkoła, po odcięciu pomocy materialnej, musiała znów zmienić miejsce - w roku 1932 przeniesiono placówkę do berlina, gdzie funkcjonowała jako prywatna szkoła miesa van der roche. jednak działalność instytucji została ukrócona w roku 1934, kiedy została oficjalnie zamknięta przez hitlerowców. mimo prób jednego z mistrzów uczelni, lászló moholy-nagyczel do odrodzenia szkoły za oceanem pod nazwą "new bauhaus" oraz udanej reaktywacji szkoły w berlinie zachodnim po zakończeniu II wojny światowej, bauhaus nigdy nie odzyskał dawnej świetności.

idee i cele bauhausu

warto zaznaczyć, że na koncepcję szkoły wpływały poglądy polityczne przedstawicieli szkoły, które wiązały się przede wszystkim z socjalizmem.

- gropius uważał, że wszyscy rzemieślnicy są artystami, jak też wszyscy artyści powinni być dobrymi rzemieślnikami

- celem uczelni było wszechstronne wykształcenie uczniów

- przyjmowano uczniów z całej europy, wedle zasady równości i wspólnotowych idei (dobro i rozwój osobisty człowieka)

- podkreślenie społecznej roli artysty architekta, który "projektuje życie społeczne" swoimi budowlami, a także reguluje relacje między człowiekiem a krajobrazem, przestrzenią (przy projektach budowli należy zwracać uwagę na czynniki biologiczne i ekologiczne otoczenia)

- konceptualizm - ważny jest pomysł; na tworzenie sztuki nie ma recepty

- krzewienie idei pracy grupowej

- opiewanie funkcjonalizmu sztuki (opartej także na psychologii; potrzeby emocjonalne bowiem są bardzo ważne) oraz próba wychowywania człowieka przez sztukę (tworzenie architektury takiej, na jaką zasługuje społeczeństwo)

- tworzenie nowoczesnej architektury spójnej z innymi dziedzinami sztuki (architektura modernistyczna); wprowadzanie do formy architektonicznej warunków regionalnych, klimatów, krajobrazów i zwyczajów mieszkańców.

- dążenie do jedności estetycznej i technicznej dzieł

- używanie form powtarzalnych, czyli elementów standardowych - prefabrykanów

- umocnienie abstrakcjonalizmu

- bauhaus zatrudniał tylko dziesięciu wykładowców zwanych mistrzami

 mistrzowie bauhausu (najważniejsi):

• wassily kandinsky
• paul klee
• theo van doesburg (przyjaciel pieta mondriana)

archiwum bauhausu posiadające duży zbiór prac jego uczniów i mistrzów znajduje się w zrealizowanym pośmiertnie (1976) budynku gropiusa w berlinie.