wtorek, 1 marca 2011

wojciech gerson

wojciech gerson
data urodzin: 1 lipca 1831, warszawa
nauka: warszawska szkoła sztuk pięknych, kształcił się też w petersburgu i w paryżu.
kierunek: realizm
tematyka: głównie historyczna, także pejzaże (widoki tatr), malarstwo obrazowe, religijne i portrety
technika: malarstwo olejne, ilustracje do książek, grafiki - litografia
najważniejsze obrazy:
- kiejstut i witold więźniami jagiełły 1873
- zabójstwo przemysława ii w rogoźnie, 1881
- krajobraz podgórski, 1882
- dziewczyna z gołąbkiem, 1886
- wyschnięty potok w tatrach, 1893
- babcia idzie!, 1897
zasługi: liczna artykuły z historii sztuki, polskie tłumaczenie "trattato della pittura" leonarda da vinci, podręcznik anatomii dla artystów; był współzałożycielem towarzystwa zachęty sztuk pięknych - organizacja skupiającej artystów i miłośników sztuki, założona w warszawie w 1860 wraz z aleksanderm lesserem. jej głównym zadaniem była popularyzacja sztuki polskiej, niesienie pomocy młodym artystom, działalność wydawnicza, organizacja wystaw i konkursów. (od 1900 siedziba w gmachu projektu stefana szyllera - galeria zachęta)
uczniowie: sama śmietanka! między innymi: józef chełmoński, władysław podkowiński, leon wyczółkowski, józef pankiewicz, wacław chodkowski.
data śmierci: 25 lutego 1901, warszawa

Wojciech Gerson, Zabójstwo Przemysława II, 1881, MNW
już nigdy więcej nie będę miała problemu z tym obrazem!

rogoźno, miasto lokowane na prawie niemieckim znajduje się w województwie wielkopolskim niedaleko poznania. król przemysł II (król polski od 1295 roku) wybudował w tym mieście modrzewiowy zamek i w ogóle był bardzo związany z tym miejscem - często tu przebywał, o czym świadczą dokumenty z 1284 i 1286 roku. ostatnia zanotowana obecność króla w mieście to ta z 8 lutego 1296 roku, gdy został zamordowany.
sprawa zabójstwa
przemysła jest niejasna, bowiem nie wiadomo do końca, kto był mordercą. według jednej z teorii margrabowie branderburscy oraz jan, siostrzeniec przemysła (wspólnym motywem zbrodni miała być nienawiść niemców i zazdrość siostrzeńca względem koronacji przemysła.)  wysłali oddział zbrojnych, który wtargnęli do rogoźna i porwali króla. choć mieli dowieźć go do brandenburgii, to mocno zraniony król nie nadawał się do dalszej drogi i zabito go w podróży.

obraz gersona przedstawia sytuację nieco inaczej. w zagraconej i nieuporządkowanej izbie na byle jakim łóżku przeciąga się piękne, młode ciało śpiącego króla. z ciemnego korytarza zerkają uzbrojeni mężczyźni, obserwujący stojącego nad łożem króla mężczyznę z nożem. mężczyzna wydaje się być niepewny i zdezorientowany, ręka z nożem zawisła w powietrzu i nie wykonała jeszcze śmiertelnego ruchu. gerson ciekawie przedstawia mimikę twarz postaci, szczególnie centralnej postaci zabójcy, na której malują się skomplikowane uczucia.