wtorek, 16 listopada 2010

odilon redon, pan od koników

urodzony: 22 kwietnia 1840 w bordeaux, francja
zmarł: 6 lipca 1916 w paryżu, francja
nurt: symbolizm
technika: malarstwo (olejne), grafika (litografia, akwaforta), rzeźba, pastele
początki: już w dzieciństwie wykazywał zdolności plastyczne, co skłoniło rodziców do wysłania go na studia w école des beaux-arts u jeana-léona gérôme, malarza akademickiego, sprzeciwiającego się impresjonistom.
fakty z życia: wziął udział w wojnie francusko-pruskiej, pod koniec wojny osiadł w paryżu i zajmował się litografią i rysunkiem węglem. w 1879 opublikował pierwszy album litografii (dans le rêve).
wystawiał prace z nabistami (nabiści - w ich sztuce rzeczywistość ulega podwójnej deformacji: subiektywnej – ukazującej indywidualne uczucia twórcy i obiektywnej – łączącej w sobie poszukiwania artystyczne. interesowali się muzyką, literaturą, filozofią, religiami świata. Inspirowali się sztuką lautreca, gauguina, moreau, symbolizmu i prerafaelitów. ich malarstwo charakteryzuje zazwyczaj przygaszony koloryt, płaskość plamy barwnej, wyraźny kontur. odrzucali zasady akademickiego malarstwa uważając je za sztuczne i przesadnie odtwarzające pejzaże natury) .
w 1903 r. został kawalerem legii honorowej, jego popularność wzrosła po wydaniu w 1913 r. katalogu litografii i akwafort.
tematyka prac: kwiaty i tematy mitologiczne
*redon jest uważany za prekursora surrealizmu, szczególnie jego wczesne prace, wykonane węglem i przedstawiające koszmary i marzenia senne. całe życie żył w odosobnieniu, popularność zdobył dopiero po ukazaniu się w 1884 głośniej powieści jorisa karla huysmansa à rebours (na wspak). bohater powieści diuk des esseintes kolekcjonował rysunki redona, od tej pory zaczęto kojarzyć artystę z dekadentyzmem.

 Odilon Redon, Portret Violetty Heymann, 1910

Odilon Redon, Święty Jan, 1892

Odilon Redon, Muza z pegazem, 1900

Odilon Redon, Pegaz, 1900

Odilon Redon, Walka pomiędzy kobietą i centaurem

Odilon Redon, Rydwan Apolla, 1909

warto zwrócić uwagę na kolorystykę obrazów; nierzadko budzi ona przyjemne uczucia, niemal wzbudza wspomnienia z dzieciństwa; błękity, pastelowe róże i czerwienie, złoto kojarzy się z baśniowością, fantastycznością, gdzie tematy mitologiczne nabierają innego znaczenia. redon skupia się bowiem nie na bogach, lecz na zwierzętach (pegaz) lub pół-ludziach, pół-zwierzętach (centaury), świetnie odrysowując ich budowę anatomiczną, ale także eksponując ich boskie funkcje. w obrazie "pegaz" koń stoi dumnie na wysokiej górze wśród chmur, prezentując piękne skrzydła, które wraz z błękitną maścią konia jak gdyby wtapiają się w błękit nieba i biel chmur. koń ten jest przecież towarzyszem zeusa na olimpie (skierował go tam heros bellerofont, któremu jednak niedane było dotrzeć na świętą górę z woli zeusa, który strącił go z grzbietu konia, samego pegaza zaś ugościł w swoim królestwie). po śmierci zeus przeniósł go na nieboskłon tworząc gwiazdozbiór pegaza.

najpiękniejszy jednak wydaje się obraz "rydwan apolla", przedstawiający cztery konie sunące nieokreślonej przestrzeni, niebiesko-zielonym niebie. w innych obrazach o tym samym tytule można doszukać się samego rydwanu i apollina, tutaj zaś autor wyeksponował tylko zwierzęta w ruchu, wijące się, zawieszone w przestrzeni. najważniejszy jednak wydaje mi się tu kolor, wyjątkowo intensywny, żywy, kontrastujący z szaro-białymi grzbietami rumaków, oraz znajdująca się na dole obrazu czarna plama dodająca swego rodzaju mroku, będąca chyba przedstawieniem hadesu, królestwa podziemi.