zatem czas na omówienie najważniejszych budowli lub rzeźb znajdujących się na trasie wycieczki (kolejność przypadkowa).
kaplica boimów
Jednym z najpiękniej dekorowanych elementów architektonicznych Lwowa jest kopułowa kaplica rodziny Boimów, głównie zajmującej się handlem winami. Została ufundowana w roku 1607 przez lwowskiego lekarza i kupca Jerzego Boima. Pracę nad budową kaplicy na cmentarzu katedry Łacińskiej, z projektu wrocławianina Andrzeja Bemera (który pracował także m.in. przy budowie kościoła Bernardynów) zakończono dziesięć lat później, w 1917 roku. Wzniesiona jest ona na planie kwadratu i jest przykryta kasetonową kopułą opartą na ośmiobocznym tamburze (części podtrzymującej kopułę). Co ciekawe, kaplica początkowo została wzniesiona jako wolnostojąca, lecz po zlikwidowaniu cmentarza, w XIX wieku dobudowano do niej charakterystyczną czarną bogato dekorowaną kamienicę. We wnętrzu umieszczono ołtarz i rozbudowane epitafia fundatorów. Wśród autorów dekoracji rzeźbiarskiej wyróżnia się mistrzów wrocławskich, Johanna Scholza i Hansa Pfistera. To ich dziełem są manierystyczne reliefy znajdujące się na fasadzie kamienicy, przedstawiające sceny z historii Odkupienia uzupełnione wizerunkami Maryi i świętych. Ta piękna fasada jest przykładem sztuki sarmacko-niderladzkiej, której twórcy głęboko wierzyli w hasło „horror vacui” - czyli strach przed gładką przestrzenią. Choć każdy element detalu rzeźbiarskiego budzi zachwyt, nadmiar dekoracji przyprawia o zawrót głowy.
katedra ormiańska
To jeden z najstarszych, bo mających swoje początki w końcu średniowiecza, i najcenniejszych zabytków Lwowa. Najstarszą część budowli wzniesiono w roku 1363 roku na planie krzyża greckiego z kamiennych ciosów, a za budowniczego uznaje się legendarnego Doringa, twórcę wielu ważnych świątyń. W wyniku przebudów z XV wieku dobudowano piękne krużganki, a pod koniec następnego stulecia postawiono smukłą wieżę. Wraz z kolejnymi przebudowami, w tym odbudowie części budowli po pożarze z 1748 roku, katedra zaczęła tracić swój średniowieczny wygląd na rzecz rokokowych rozwiązań. W miejsce większości utraconych polichromii zaczęły powstawać inne malowidła ścienne; Jana Dülla z 1862 oraz późniejsza mozaika Trójca święta autorstwa Józefa Mehoffera. W tym samym czasie (początek XX wieku) swoją pracę nad freskami rozpoczął polski malarz, Jan Henryk Rosen, inspirując się przede wszystkim motywami armeńskimi. Do najefektowniejszych dzieł ze ścian katedry zalicza się Ostatnią wieczerzę z dość nietypowo, bo tylko w postaci cienia, przedstawieniem osoby Judasza. Uwagę zwiedzających przykuwają również liczne witraże, bo wpadające przez nie światło pięknie podkreśla atmosferę dość ciemnego wnętrza skromnej świątyni. kościół dominikanów
Pierwowzorem triumfującej dziś nad panoramą świątyni była skromna gotycka budowla o trójnawowym, bazylikowym korpusie. Wystawiono ją w miejscu, gdzie według legendy znajdowała się pierwotna siedziba księcia Lwa, założyciela miasta. W XVII ściany budowli zaczęły jednak pękać i, wyprzedzając zawalenie się świątyni, zburzono ją, by na jej gruzach wybudować barokowe arcydzieło (jedynym elementem zachowanym z XV-wiecznego poprzednika są alabastrowe epitafia). Nowy kościół został zaprojektowany przez generała-architekta, Jana de Witte. Budowa trwała 19 lat, rozpoczęta w 1745 i zakończona w 1764 roku. Charakterystycznym elementem tej budowli jest wielka, eliptyczna kopuła z soczyście zieloną dachówką, znajdującą się także na wieżyczce i kondygnacjach, wyróżniając się przez to na tle innych kościołów lwowskich. Ważnym elementem fasady są figury dominikańskich świętych z lat 1765-66 oraz łacińska sentencja „Soli Deo honor et gloria” (Chwała jedynemu Bogu) mówiąca o tym, że budowla została stworzona na chwalę boską. Wnętrze kościoła jest równie imponujące, ze swymi późnobarokowymi dekoracjami i monumentalnymi kolumnami. Najważniejszym zaś obiektem jest obraz Matki Boskiej z Dzieckiem (od początku XVII wieku kościół jest sanktuarium tego obrazu). Należy także zwrócić uwagę na epitafium Artura Grottgera dłuta Walerego Gadomskiego oraz pomnik Józefiny Borkowskiej – pierwsze zrealizowane w Polsce dzieło duńskiego rzeźbiarza, Bertela Thorvaldsena. opera lwowska
Ten piękny gmach reprezentujący budownictwo eklektyczne (łączące elementy rożnych stylów, nurtów, kierunków) został wzniesiony pod koniec XIX wieku z projektu Zygmunta Gorgolewskiego, wzorującego się na Operze Paryskiej. Budowla zajmuje powierzchnię ponad 3000 m² i ma kształt prostopadłościanu i jest zwieńczona znajdującą się nad sceną miedzianą kopułą. Fasada opery prezentuje kilka porządków; podtrzymujące wejście kolumny są w stylu doryckim, zaś ulokowaną nad gzymsem loggią (wnęką) znajdują się trójłukowa arkada z podwójnymi kolumnami korynckimi, zaś przestrzeń między oknami zdobią kolumny jońskie. Rzeźby znajdujące się na fasadzie to alegorie muz, m.in. Autorstwa Juliana Markowskiego i Antoniego Popiela. Wnętrze opery zawiera cuda lwowskiej architektury; przede wszystkim reprezentacyjne marmurowe schody oraz rzeźby i pokaźne żyrandole. Widownia znajdująca się na parterze mieści 1200 osób, jednak najpiękniejsze w tej sali są loże: cesarska i marszałkowska z salonami i odrębnym wejściem. Na sklepieniu widowni znajduje się okalający żyrandol plafon z alegoriami dziesięciu muz. Główna kurtyna, spuszczana podczas antraktów, to dzieło autorstwa Henryka Siemiradzkiego, wielkiego malarza XIX wieku. Drugą ważną salą jest Sala Luster ze znajdującymi się na ścianach malowidłami przedstawiającymi sceny z najważniejszych polskich dramatów. pomnik adama mickiewicza
Kolumna z pomnikiem Adama Mickiewicza, znajdująca się na lwowskim Starym Mieście, to neoklasycystyczny projekt Antoniego Popiela, zwycięzce konkursu z 1898 roku. Spośród 28 prac konkursowych wybrano wizję ukazania Mickiewicza z unoszącym się nad nim skrzydlatym geniuszem trzymającym lirę – symbol poezji. Mierząca 21 metrów kolumna z włoskiego granitu zaś jest zwieńczona pozłacanym zniczem. Realizację planu pomnika rozpoczęto 16 listopada 1899 roku, a budowę zakończono 25 października 1904 roku. Oficjalnego odsłonięcia dokonano zaś 5 dni później, 30 października. Ludność lwowska przyjęła pomnik wieszcza narodowego z wielkim entuzjazmem; ponoć Mickiewicza w tym mieście zawsze kochano. W czasie pogrzebu poety na Wawelu dnia 4 lipca 1890 roku w wielu lwowskich oknach zaświecono znicze. pomnik tarasa szewczenki
Pomnik Tarasa Szewczenki znajduje się dość niedaleko od kolumny Mickiewicza, na miejscu pomnika Janna III Sobieskiego, który obecnie znajduje się w Gdańsku. Pomnik Szewczenki został postawiony w latach dziewięćdziesiątych XX wieku (budowa trwała od około roku 1992 do roku 1995). Twórcami pomnika są W. i A. Sukorscy. Znajdująca się obok sylwetki ukraińskiego poety paleta mierząca 12 metrów wykonana jest z brązu, a na jej płaszczyźnie umieszczono reliefy przedstawiające najważniejsze sceny z ukraińskiej historii. Wśród ukazanych postaci można wyróżnić: Semena Petlurę, Stepana Banderę oraz metropolitę Andrzeja Szeptyckiego.
katedra unicka sw. jura
Pierwowzorem dzisiejszej katedry (lub wedle innej nazwy – soboru) znajdującej się na wzgórzu świętojurskim była kapliczka i domki mnichów-pustelników z XIII wieku. Pod koniec XIII wieku książę Lew, założyciel miasta, wzniósł drewnianą cerkiew, która została jednak spalona w roku 1340. 23 lata później rozpoczęto budowlę murowanej świątyni, a jej architektem był Doring, legendarny twórca katedry ormiańskiej. W XVIII wieku świątynie zburzono z zamiarem wybudowania następnej. W latach 1744 – 1764 zbudowano obecny sobór wedle założeń rokoko. Świątynia zbudowana jest na planie krzyża greckiego, zwieńczona jest eliptyczną kopułą po środku i czterema mniejszymi kopułkami nad kaplicami w nawach bocznych. Charakterystycznym elementem dekoracji zewnętrznej są kamienne wazy oraz figury świętych Atanazego i Leona (fundatorów kościoła) i wieńczący szczyt posąg konny św. Jerzego oraz kamienne schody ze znajdującą się pod nimi grotą. Pięknymi elementami wnętrza jest rzeźbiony rokokowy ikonostas oraz XVII-wieczna ikona Matki Boskiej Trembowelskiej. W kryptach budowli znajdują się szczątki książąt i metropolitów greckokatolickich. cmentarz lyczakowski
Cmentarz Łyczakowski powstał w XVIII wieku na mocy decyzji władz galicyjskich. Został stworzony w stylu ogrodu angielskiego o nieregularnym układzie alejek. Spośród wielu pięknych rzeźb nagrobkowych oraz zdobień rodzinnych grobowców można doszukać się tysięcy odmian motywów funeralnych i kojarzących się ze śmiercią bądź wiecznym życiem pozagrobowym – aniołów, klepsydr, krzyży, zgaszonych pochodni i płaczek obejmujących sarkofagi. Najstarsze nagrobki pochodzą z końca XVIII wieku, a autorstwo wielu rzeźb przypisuje się największym polskim i ukraińskim artystom. Jedną z najpiękniejszych i jednocześnie najsławniejszych rzeźb nagrobkowych jest ta poświęcona Józefinie Markowskiej autorstwa Juliana Markowskiego, przyjaciela malarza Artura Grottgera. Dzieło to zasługuje na uznanie ze względu na sposób przedstawienia kobiety (postać wygląda bardziej na śpiącą niż umarłą) oraz na estetykę rzeźby – zagięcia ciężkich materiałów przywodzą na myśl dzieła wielkiego Michała Anioła, tak samo jak delikatność, z jaką wyrzeźbiono twarz i dłonie kobiety. zamek w podhorcach
Ten palazzo in fortezza, czyli zamek o charakterze pałacowym powstał w I połowie XVII wieku na zlecenie Stanisława Koniecpolskiego, by potem stać się siedzibą polskich rodów. Otoczony jest fosą i fortyfikacjami tworzącymi kwadrat z czterema bastionami po rogach. Ma formę długiego, piętrowego budynku, nakrytego czterospadowym dachem, a pośrodku dłuższych elewacji, frontowej i ogrodowej, znajdują się trójścienne apsydy, nakryte dachami; na rogach budynku od strony elewacji ogrodowej znajdują się wystające poza bryłę budynku masywne alkierze (narożniki) nakryte spiczastymi kopułami. Na dziedziniec zamkowy prowadzi solidna brama, po której bokach znajdują się sklepione kazamaty (schrony) przeznaczone na magazyny oraz mieszkania dla służby. Północny blok kwadratu oraz część przyległych bastionów zajmuje dwupiętrowy prostokątny gmach w stylu renesansowym połączony z dwoma pawilonami na planie kwadratu. kosciól farny w zólkwi
Kościół farny, czyli Kolegiata pw. św. Wawrzyńca i Stanisława został wzieniosny w larach 1606 – 1618 z fundacji hetmana Stanisława Żółkiewskiego, załóżyciela Żółkwi. Kościół został zbudowany na planie krzyża łacińskiego z prostokątną nawą, ramionami transeptu oraz prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Późnobarokowy ołtarz główny, znajdujący się w absydzie nawy głównej, mieści w dolnej części Chrystusa na Krzyżu, w górnej zaś obraz św. Wawrzyńca. Po bokach ołtarza znajdują się dwa renesansowe nagrobki rodziny Żółkiewskich o bliźniaczym założeniu i dekoracji. Na uwagę zasługują dwa identyczne późnorenesansowe portale prowadzące do zakrystii i skarbca. Przy wejściu do prezbiterium, na północnej ścianie znajduje się nagrobek kasztelana krakowskiego Jakuba Sobieskiego (ojca króla). Po drugiej stronie wejścia do prezbiterium widnieje zaś nagrobek starosty korsuńskiego i czehryńskiego Stanisława Daniłowicza. Oba te dzieła wyszły spod dłuta ważnego twórcy europejskiego, Andrzeja Schlutera. Ważną pamiątką w kościele jest krypta z marmurowymi sarkofagami Żółkiewskich, Sobieskiego i Daniłowicza. W pobliżu kościoła stoi późnorenesansowa dzwonnica, pierwotnie baszta obronna wzniesiona w I połowie XVII w., nakryta charakterystycznym hełmem, posiadająca w dolnych kondygnacjach otwory strzelnicze. Na teren kościelny wchodzi się przez bramę wzniesioną w 1687 r. za fundusze króla Jana III Sobieskiego.
