frank lloyd wright - architektura amerykańska XX wieku

8 czerwca obchodzony jest dzień Franka Lloyda Wrighta

jako że ostatnio pisałam o historii sztuki angielskiej i obiecałam w niedalekiej przyszłości rozwinąć także wątek amerykański, a pisałam także o bauhausie, warto napisać o chyba najpopularniejszym XX-wiecznym amerykańskim architekcie, twórcy niezwykłego, autorskiego stylu, prekursora tzw. architektury organicznej.

frank lloyd wright, zwany także FLW urodził się 8 czerwca 1867 roku w richland center w stanie wisconsin.

Czerpał natchnienie z natury, a do swych prac wykorzystywał naturalne materiały budowlane. Choć jego projekty stały się inspiracją dla rozwoju stylu międzynarodowego, nie identyfikował się z nim i nie podzielał fascynacji funkcjonalistyczną sztuką architektoniczną – można go nazwać prekursorem architektury organicznej, czyli wkomponowanej i zespolonej z naturą. Jego budowle charakteryzowała przy prostocie bryły i dużej funkcjonalności rzutu ornamentyka, także w postaci ukrytego ornamentu, nie stronił też od form monumentalnych.

przykładnie studiował na kierunkach inżynierskich od roku 1885 i mimo że po dwóch latach przerwał naukę, otrzymał dyplom w 1889 roku. wtedy wyjechał do chicago, aby podjąć pracę w studiu architektonicznym i wykonywać pracę projektowej w firmie. odszedł po siedmiu latach i w 1893 założył własną praktykę . do 1901 miał na swoim koncie około 50 ukończonych projektów.
między rokiem 1901 a 1910 projektował domu w tzw. stylu preriowym (związanym z ruchem arts&crafts; nurt preferował szerokie widoki horyzontalne oraz miał za zadanie podkreślać unikatowy charakter krajobrazu. przejawiał również pogardę dla geometryzacji). w 1911 r. zaprojektował własny dom-studio tzw. taliesin (od imienia walijskiego poety z VI w., dosłownie oznacza "błyszcząca brew"),  w stanie wisconsin. kompleks ten był jednokondygnacyjną strukturą na planie litery L, z jednej strony wychodzącą na jezioro, w drugiej części mieszczącą studio wrighta.

 Frank Lloyd Wright, Taliesin, 1911

jednak chyba najbardziej rozpoznawalną konstrukcją FLW jest fallingwater (1935-1939) budowany dla edgara kaufmanna w bear run, stan pensylwania. dom został zbudowany bezpośrednio na wodospadzie, tak by domownicy znajdowali się jak najbliżej natury. dom składa się z serii wononośnych balkonów i tarasów, pod którymi przepływa strumień wodospadu. do budowy elementów pionowych wykorzystano kamień, do elementów poziomych – beton.

 Frank Lloyd Wright, Fallingwater, 1935-1939, Pensylwania

inny znany projekt wrighta to muzeum guggenheima w nowym jorku, budowa w kształcie białej spirali, która powstawała 17 lat. niezwykła geometria scentralizowanego wnętrza umożliwia zwiedzającym przemieszczanie się po łagodnie opadającej spiralnej rampie podczas oglądania wystaw czasowych.

  Frank Lloyd Wright, Muzeum Guggenheima, 1942 -1959, Nowy Jork

cechy architektury FLW:

- dostosowanie do warunków geograficznych

- liczenie się z tradycją

- wykorzystywanie do maksimum możliwości i naturalnego piękna używanych materiałów

- uwzględnianie indywidualnych potrzeb i upodobań mieszkańców

- romantyczny poryw wyobraźni

- głównie projekty domów prywatnych

- stosowanie: drewna, cegły, betonu, szkła, stali